
در پیامی به مناسبت سالگرد ترور احمدشاه مسعود، حامد کرزی، رئیسجمهور پیشین افغانستان، تأکید کرد: «آنچه احمدشاه مسعود را ماندگار میسازد، جهاد، محبت به وطن و حضور پیوستهاش در دل مردم است. او با استواری بینظیر برای آزادی افغانستان جنگید و همیشه کنار مردم بود.» این جملات فراتر از یک یادآوری سادهاند: کاربران شبکههای اجتماعی آن را طعنهای آشکار به هبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان تعبیر کردهاند؛ کسی که از زمان بازگشت طالبان به قدرت، در هیچ مجمع اجتماعی ظاهر نشده و جز چند پیام صوتی و یک عکس قدیمی، هیچ تصویر یا مشاهده مستقیمی از او در دست نیست.
مسعود، با ارتباط مستقیم با مردم، نماد پایدار مقاومت و احترام شد، در مقابل رهبر طالبان تبدیل به چهرهای سایهوار شده که حتی در جامعه طالبان هم شناختهشده نیست. این بدور ماندن، پرسشهایی در زمینه مشروعیت رهبری طالبان و توانایی آنها در برقراری ارتباط واقعی با مردم ایجاد کرده است. به نظر میرسد پیام کرزی حامل این معناست که: رهبری که از مردم جدا شود، در حافظه تاریخی نخواهد ماند. طالبان تلاش دارند خود را حاکمانی بلامنازع جلوه دهند، اما غیبت رهبرشان آنقدر جدیست که خودشان نیز او را به معمایی سیاسی بدل کردهاند.
جایگاه تاریخی احمدشاه مسعود
احمدشاه مسعود، فرمانده جهادی و قهرمان ملی افغانستان، یکی از برجستهترین شخصیتهای مبارزه با اتحاد شوروی و سپس طالبان بود. وی در ۱۸ سنبله سال ۱۳۸۰ (۹ سپتامبر ۲۰۰۱) به دست اعضای شبکه القاعده ترور شد.
حامد کرزی در مناسبتهایی مانند سالگرد ترور او، وی را مبارزی میهندوست و نماد جهاد برای آزادی توصیف کرده است. مثالاً در سالگرد بیست و دوم شهادتش نوشت:
«احمدشاه مسعود یک مجاهد بزرگ و وطنپرست بود که تا زمان شهادت برای استقلال و آزادی افغانستان نبردی فراموشناشدنی انجام داد.”
و در سالگرد بیست و سوم افزود که:
«سبک جنگیدن مسعود، همراهی پیوستهاش با مردم و تواناییاش در بسیجسازی آنان، او را به چهرهای ماندگار در جهاد افغانستان تبدیل کرده است.”
علاوه بر کرزی، شخصیتهایی مثل عبدالله عبدالله نیز مسعود را چهرهای استوار، میانهرو و فارغ از تعصب و خشونت توصیف کردهاند. او افزوده که مسعود درک دقیقی از تنوع قومی-مذهبی افغانستان داشت و تلاش میکرد مردم را حول منافع ملی گرد آورد.
امروزه همچنان فرزندش، احمد مسعود، تلاش دارد میراث پدر را زنده نگه دارد. او رهبر جبهه مقاومت ملی است که در برابر طالبان فعالیت میکند، اگرچه تلاشش تاکنون نتوانسته جایگاه موثر پدرش را بازآفرینی کند