اشرف غنی، رئیس‌جمهور پیشین افغانستان، در سخنانی تازه و طولانی، وضعیت کنونی کشور را «یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ معاصر» خواند و تأکید کرد که افغانستان بر سر «دو راهی سرنوشت‌ساز» ایستاده است؛ راهی که می‌تواند یا به بازسازی و ثبات برسد، یا در دو سال آینده به «بحران عمیق‌تر و سقوط بیشتر» منجر شود.
غنی در این پیام که به سه زبان—پشتو، دری و ازبکی—منتشر شده، گفت مردم افغانستان نیازمند یک «بحث فوری و بنیادین» دربارهٔ منافع ملی، مشروعیت سیاسی و مسیر آینده کشور هستند. به گفته او، بدون یک اجماع ملی گسترده، هیچ حکومتی—در هر شکلی—پایدار نخواهد بود.
او با اشاره به چهار دهه جنگ، فروپاشی نهادها و محرومیت‌های گسترده، گفت افغانستان «۴۷ سال است از صلح پایدار، ثبات، رفاه و مشروعیت ملی دور مانده» و این وضعیت نمی‌تواند بدون مشارکت واقعی مردم تغییر کند. وی افزود: «صلح محصول اراده یک گروه نیست؛ نتیجهٔ مشارکت همهٔ مردم است.»
غنی تلویحاً طالبان را مخاطب قرار داد و گفت اگر ادعا می‌شود فساد، رشوت‌خواری، زورسالاری و قوم‌گرایی پایان یافته و عدالت تأمین شده، «اجازه دهید مردم نمره بدهند؛ وضعیت برای مردم مثل روز روشن است.» او تأکید کرد که معیار داوری باید «نتیجهٔ واقعی در زندگی مردم» باشد، نه ادعاها.
رئیس‌جمهور پیشین به چالش‌های تازه نیز اشاره کرد: از اخراج اجباری مهاجران و بلایای طبیعی گرفته تا حملات نظامی پاکستان. او این حوادث را «هشدارهایی جدی» توصیف کرد که آینده کشور را بیش از گذشته آسیب‌پذیر کرده است.
در بخش دیگری از پیام، غنی از مردم خواست میان «تمرکز بر گذشته» و «ساختن آینده» تعادل ایجاد کنند و گفت افغانستان تنها زمانی می‌تواند دوباره به جهان بپیوندد که مسیر مشخصی برای مشروعیت، تحول و همدیگرپذیری تعریف شود.
او هدف درازمدت خود را «ساختن افغانستانی رقابت‌پذیر در سال ۲۰۴۷» عنوان کرد و گفت تا زمانی که مردم خواستار کمک او باشند، «آماده‌ام در بیرون‌رفت از بحران و ارائهٔ راه‌حل‌هایی که زندگی را بر مرگ، عدالت را بر تبعیض و همبستگی را بر دشمنی ترجیح دهد، نقش خود را ادا کنم.»
سخنان تازه غنی در حالی منتشر می‌شود که طالبان پس از فرار او در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ قدرت را در کابل به دست گرفتند و هنوز هیچ نشانه‌ای از ایجاد ساختار سیاسی فراگیر یا به رسمیت شناخته‌شدن بین‌المللی دیده نمی‌شود.
