
با گذشت دو روز از زمینلرزه مرگبار در شرق افغانستان که جان بیش از ۸۰۰ تن را گرفت و هزاران خانواده را آواره ساخت، سکوت سنگین رهبر طالبان، هبتالله آخندزاده، واکنشهای گستردهای را برانگیخته است. در حالی که رهبران بسیاری از کشورها و سازمانهای جهانی با قربانیان این فاجعه ابراز همدردی کردهاند، رهبر طالبان تاکنون هیچ سخنی در مورد این رویداد نگفته است.
در نخستین ساعات پس از زلزله، سخنگوی طالبان بیانیهای صادر کرد و تنها به ابراز تأسف کلی بسنده نمود. اما آنچه بیشتر توجه ناظران را جلب کرده، پیام روشن رهبران مذهبی و سیاسی جهان بوده است. پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیکهای جهان، از طریق کاردینال پیترو پارولین، وزیر خارجه واتیکان، پیامی منتشر کرد و با «اندوه عمیق» نسبت به تلفات گسترده انسانی، آسیبدیدگان را به «رحمت الهی» سپرد. محمد العیسی، دبیرکل اتحادیه جهان اسلام، نیز با بازماندگان این حادثه ابراز همدردی کرد.
این در حالی است که ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی طالبان، درست در روزهای پس از زمینلرزه، به شمال افغانستان سفر کرده و در دشت لیلی جوزجان برای کشتههای طالبان دعا کرده است. دفتر وی در خبرنامهای اعلام کرد که ملا برادر «قربانیهای دشت لیلی را فراموشناشدنی خوانده» است. این سفر و موضعگیری در شرایطی صورت گرفت که زلزلهزدگان کنر و ننگرهار با کمبود شدید غذا، سرپناه و کمکهای فوری مواجهاند.
دشت لیلی یادآور یکی از خونینترین فصلهای جنگهای داخلی افغانستان است؛ جایی که طالبان در اواخر دهه ۷۰ خورشیدی درگیر نبرد با نیروهای اتحاد شمال شدند و گزارشهای متعددی از کشتار و دفن جمعی در آنجا وجود دارد، اما هیچ تحقیق مستقل و معتبر تا امروز در این زمینه انجام نشده است.
کارشناسان میگویند سکوت رهبر طالبان در برابر یکی از مرگبارترین بلایای طبیعی افغانستان، تصویری از فاصله عمیق او با رنجهای مردم به نمایش گذاشته است. همزمان، محرومیت زنان از آموزش و حضور در عرصه طبابت نیز عامل دیگری در افزایش شمار قربانیان بوده است، زیرا بسیاری از زنان زلزلهزده نتوانستهاند به خدمات درمانی فوری دسترسی یابند.
در حالی که رهبران جهان با خانوادههای داغدار همدردی کردهاند، غیبت و سکوت رهبر طالبان پرسشهای جدی درباره مسئولیتپذیری حکومت این گروه در برابر ملت افغانستان برانگیخته است